پاستورولوز در دام

عامل بيماري : در گاو ، گـاوميش ، خـوك و نشـخواركنندگان وحشـي كـه بوسـيله يكـي از گونـه هـاي پاسـتورلا مولتـ و سـيدا ( Pasteurella multocida ) ايجاد ميشود . در گوسفند و بز اغلب عامل آن مانهميا هموليتيكا (Mannheimia haemolytica ) است ولي در كشور ما بر اساس تجربيات به عمل آمده ( بر اساس اجراي پروژه پاستورلوز گوسفندي) ، قريـب بـه ۸۰% عامـل وقـوع پنوموني پاستورلايي در گوسفند وبز ، همان پاستورلا مولتوسيدا مي باشد . پاستورلا ، باکتری هوازی ، گرم منفی ، بیحرکت ، راد يا کوکوباسيل دو قطبی ، داراي كلنيهاي خاكستري روشن, با سطح و لبههاي صاف, به قطر ۲-۱ مي لیمتر بوده و بوي خاص دارد . علائم باليني و آسيبشناسي بيماري : پاستورلوزيس از بيماري هاي عفوني، و واگيردار است كه به دو شكل باليني تظاهر مي نمايد : -١ شكل حاد بيماري ( فرم باربن ) ، مرگبار و توام با سپتي سمي هموراژيكي است و عمـدتاً در گـاو ، گـاوميش خوك و نشخواركنندگان وحشي ايجاد ميشود . علائم باليني آن عبارتنـد از : تـب بـالا، سـرفه، رال تنفسـي، ريزش شديد بزاق، اسهال خوني، ، تورم دردناك ناحيه كتف و گردن و در زير جلد نواحي گلو، سينه و شكم كه ممكن است منجر به اختلال تنفسي گرديده و منجر به مرگ شود . -٢ شكل ريوي بيماري كه بيشتر در گوسفند و بز ايجاد عوارض پنوموني مي نمايد . اغلب بصورت غير بيماريزا در ناحيه گلو و حلق گوسفند و بز وجود دارد . علائم باليني آن عبارتند از : تـب ، سـرفه ، ترشـحات بي نـی و چشـم ، اسهال ، برونکوپنومونی هموراژيک همراه با ذاتالجنب و پريکاردي ت ، و ضايعات ري كه ه مربوط به نواحی قدامی و شکمی مي باشد.حيوانات حساس : گاو ، گاوميش ، خوك و نشخواركنندگان وحشي و گوسفند و بز مي باشند . مشترك بودن بيماري : از دسته بيماري هاي مشترك بين انسان و حيوان اس .ت انتقال بيماري : تغييرات آب و هوا ، استرس ، حمل و نقل ، حمام دادن و پشم چيني از عوامل مستعدكننده بروز بيماري هستند . و انتقال بيماري معمولاً از طريق تنفس ودهان صورت مي گيرد . انتشاربيماري(پراكندگي جهاني) : اين بيماري به استثناء اقيانوسيه و استراليا در تمام نقاط جهان مانندآسيا ،آفريقا، خاور ميانه ، جنوب اروپا،آمريكا و بخصوص درجنوب شرقي آسيا در گاو ها پراكنده و گزارش شده است . در ايران درجمعيت گاو و گاوميش بصورت اندميك در استانهاي گيلان ، مازندران ، آذربايجانشرقي ، آذربايجانغربي و خوزستان وجود دارد . و در جمعيت گوسفند و بز نيز در مناطق گرم وخشك و مرطوب كشور مانند استان هاي(بوشـهر،كهكيلويه و بـوير احمد،فارس ، كرمان ، قم و اصفهان ) به شكل ريوي وپنوموني شايع مي باشد . خسارات اقتصادي ناشي از بيماري : - اين بيماري در ايالات متحده آمريكا ساليانه به ميزان يك ميليارد دلار زيان اقتصادي در گاوهاي شيري و گوساله هاي نر پرواري ايجاد مي نمايد . - حدود ۳۰ درصد تلفات در دام هاي اهلي را ناشي از ابتلاء به پاستورلاها مي دانند . - اين بيماری بجز خسارات اقتصادی شديد؛ گله را با تلفات بالا نيز مواجه می سازد. شيوع اين بيماري در گوسفند وبز ، دربرخي از استان هاي كشوراز جمله كهكيلويه و بوير احمد و بوشهر در اواخر بهار و اوايل تابستان حدود ۷۰% و مرگ و مير ناشي از آن بيش از ۵۰% اعلام شده است. تلفات اين بيماری در بره های جوان ممکن است حتی به ۹۰% نيز برسد .

تشخيص بيماري : در - مناطق و استانهائي كه براي اولين بار با موارد مشكوك به بيماري مواجه ميشوند، الزاماً بايستي نمونه مناسب جهت تشخيص قطعي بيماري ارسال نمايند . - درصورت برخورد با موارد باليني چه در كانونها و يا ديگر نواحي ارسال نمونه هاي مناسب جهت انجام آزمايشات لازم، ضروري ميباشد . : ها نوع نمونه در دام زنده : سوآب بيني يا حلقي از( Palatine tonsil ) يا نمونه خون از وريد وداج . در دام تلف شده در اثر بيماري : نمونه ريه (از لبهاي قدامي و شكمي) يا غدد لنفاوي نواحي فوقاني دستگا ه تنفس . در كشتارگاههای صنعتي : در سالن انتظار : سوآب يا خون از دامهاي واجد علائم حاد پنوموني . در سالن كشتار : از ريههاي داراي علائم برونكوپنوموني هموراژيك همراه با ذاتالجنب به ويژه در نواحي قدامي و شكمي, توام با پريكارديت و غدد لنفاوي نواحي فوقاني دستگاه تنفس اخذ گردد . . ارسال نمونه ها : - نمونههاي سوآب، در محيط Stuart transport medium . - نمونههاي خون و بافت در محيط Brain heart broth . - و با رعايت زنجيره سرد ، حداكثر به مدت ۷۲ ساعت پس از نمونهگيري مي بايستي به آزمايشگاه جهت تشخيص بيماري ارسال گردد . پيشگيري و كنترل : -۱ به حداقل رساندن استرس ها . -۲ واكسيناسيون با واكسن پاستورلوز . -۳ مايه كوبي دام هاي حساس از سن حدود ۶-۴ ماهگي به بالا بعمل آمده و هر شش ماه يكبار واكسيناسـيون تجديد شود . -۴ توصيه ميشود واكسيناسيون اوائل بهار و اوائل پائي ( ز قبل از بارندگي ) بعمل آيد . - ۵ درصورت حضور موارد باليني ، اقدامات درماني با داروهاي مناسب بعمل آمده و ساير دامها نيز واكسينه شوند . - ۶ امحاء سريع لاشه، بستر و غذاهاي باقي مانده از دام ( سوزاندن يا دفن كردن ) از اقدامات لازم پس از تلـف شدن دام است . درمان: درصورت حضور موارد باليني ، اقدامات درماني با داروهاي مناسـب بعمـل آمـده و سـاير دامهـا نيـز واكسينه شوند . اگر در ابتداي بيماري وبا استفاده از آنتي بيوتيك ها و درمان هاي كمكي در حيوان بيمار صورت بگيرد مفيد است . عوارض متعاقب واكسيناسيون : - از آنجا كه پس از تجويز واكسن مواردي از شوك آنافيلاكسي در گاو و گوساله اتفاق افتاده توصيه ميگردد دامدار را قبل از عمليات مايه كوبي مطلع و اقدامات زير از سوي اكيپ واكسيناسيون بعمـل آيد : - تعداد كمي از دامها واكسينه و درصورت عدم مشاهده شوك، واكسيناسيون ادامه يابد . - داروهاي ضدحساسيت ( آنتي هيستامين و آدرنالين ) در دسترس اكيپ هاي مايه كوب باشد . - گرچه تورم در محل تزريق از عوارض جانبي اين واكسن گزارش گرديده ولـي درصـورت دقـت در تزريق، احتمال وقوع آن كم ميباشد ،علي ايحال اين مورد نيز به دامدار يادآوري شود .

برگرفته از سايت سازمان دامپزشكي كشور : IVO.IR

+ نوشته شده در دوشنبه سی ام تیر ۱۳۹۹ ساعت 8:4 توسط ايمان شهسوار  |